Liparis nervosa
Synonim: Ophrys nervosa Thunberg, Liparis bambusaefolia Makino, Liparis bicallosa (D. Don) Schlechter, Liparis bicornis Ridley, Liparis bituberculata (Hooker) Lindley, Liparis cornicaulis Makino, Liparis eggersii Rchb. f., Liparis elata Lindley, Liparis formosana Rchb. f., Liparis guamensis Ames, Liparis guineensis Lindley, Liparis hachijoensis Nakai, Liparis longiscapa (Rolfe ex Downie) Gagnepain, Liparis lutea Ridley, Liparis melanoglossa Schlechter, Liparis nyassana Schlechter, Liparis odontostoma Rchb. f., Liparis odorata Lindley, Liparis olivacea Lindley, Liparis paradoxa Rchb. f., Liparis perrieri Schlechter, Liparis rufina (Ridley) Rolfe, Liparis siamensis Rolfe ex Downie. To są tylko niektóre z 65 synonimów wymienionych w bazie danych w3Tropicos. Dyskusję o tym gatunku i jego synonimach pod jakimi występuje w południowo-wschodniej Azji opisuje Seidenfaden (1976).
Występowanie:
Roślina występuje na całym świecie, a jej naturalne siedliska znaleziono w Afryce, Azji, Ameryce Północnej, Środkowej i Południowej oraz na wyspach Karaibskich. Ten nieco zmienny gatunek jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych w świecie storczyków i dlatego występuje pod wieloma nazwami. W Ameryce Północnej spotyka się go w zachodniej Florydzie i południowym Meksyku. Na Florydzie rośnie na południe od Fort Dyers na obszarze bagiennym Big Cypress Swamp, gdzie woda stoi przez większość roku. Na tym obszarze nie stwierdzono jego występowania tam, gdzie wody są płytkie lub nie ma w ogóle stojącej wody. Natomiast rosną na zbitej warstwie rozkładającej się roślinności oplatającej korzenie paproci, zasiedlając wierzchołki młodych cyprysów, pnie i zwalone drzewa tuż ponad najwyższym poziomem zalewowym. Dość dziwne jest, że storczyk ten znalazł siedlisko w gęstych lasach liściastych, około 320 km na północ od Tampy. Na tym obszarze storczyki te rosną w wilgotnym humusie na powierzchni gruntu i okazyjnie tworzą nawet większe kolonie niż na obszarach bagnisk. W Ameryce Środkowej rośliny występują w Gwatemali, Hondurasie, Salwadorze, Nikaragui, Kostaryce i Panamie, gdzie rosną na rozkładających się pniach i kłodach oraz w wilgotnej glebie lasów i pastwisk, na wysokościach do 1300 m. W Ameryce Południowej znane są z licznych lokalizacji w Ekwadorze w prowincjach Azure, Cotopaxi, Imbabura, Pastaza, Pichincha, Tungurahua oraz na wyspach Galapagos. Wiele roślin znaleziono pomiędzy Baos i Puyo, gdzie rosną w gruncie w mokrych lasach deszczowych, zwykle na wysokościach 1000-1300 m. Kilka roślin zebrano także na wysokościach sięgających 2900 m. Doniesienia z innych rejonów Ameryki Południowej wymieniają następujące siedliska: w Boliwii w Departamencie Santa Cruz na wysokości 450 m, w Peru w Departamencie Amazonas na wysokości 120 m, w Wenezueli w stanie Bol'var i na Terytorium Federalnym Amazonas na wysokości około 100 m. Siedliska rozciągają się dalej na południe - aż do Brazylii i Paragwaju. Na Karaibach rośliny spotyka się na Kubie i na wyspach St. Thomas i Tortola należących do archipelagu Wysp Dziewiczych, na Jamajce, gdzie jest rośliną dość rozpowszechnioną, a także na Puerto Rico, gdzie te rośliny rosną wszędzie oprócz południowego wybrzeża. Liparis nervosa rośnie w gruncie w wilgotnych lasach na wysokościach od poziomu morza do 1050 m. W Afryce jest też rośliną bardzo rozpowszechnioną. Spotyka się go w Angoli, Beninie, Burundi, Kamerunie, w Republice Afryki Środkowej, w Równikowej Gwinei, Gabonie, Ghanie, Gwinei, Gwinei-Bissau, Tanzanii, Ugandzie, Zairze, Zambii, Zimbabwe, na Madagaskarze i prawdopodobnie w Afryce Południowej. Rośliny znajduje się zwykle na terenach zalesionych, ale czasem występują na otwartych, wilgotnych obszarach trawiastych. Mogą rosnąć w cieniu lub w pełnym słońcu na wysokościach 500-1830 m. W Azji rośliny są znane od Indii po Japonię i Filipiny. Są doniesienia o roślinach występujących w prowincji Yunnan w południowo-zachodnich Chinach, na północy i na półwyspie Tajlandii i w kilku lokalizacjach w Wietnamie, gdzie znaleziono je na wysokościach 200-1300 m.
Klimat:
Skrajne zanotowane temperatury to 30°C i 7°C.
Średnia wilgotność ponad 80% przez cały rok.
Opady od 211 mm w styczniu do 381 mm w październiku - czyli obfite przez cały rok.
Średnie temperatury (dzień/noc) od 23,3/14,4°C w styczniu do 25,6/15,5°C w maju.
Okres kwitnienia: Od lutego do września.
Uwagi różne:
Okres kwitnienia podawany w danych klimatycznych oparty jest na raportach hodowców. W siedlisku Florydy rośliny kwitną od lata aż do początków jesieni, natomiast w cieplejszych rejonach kwitnienie może następować w dowolnym okresie roku.
Informacje o roślinie i kwiatach:
Wielkość i typ rośliny:
Jest to duży epifit o wzroście sympodialnym, rosnący w humusie, dorastający do 50 cm.
Pseudobulwy/łodyga:
Pseudobulwy mają 5-7 cm długości i 2-3 cm szerokości. Stożkowe lub jajowate pseudobulwy są lekko spłaszczone, blisko zgrupowane, tylko częściowo wystają ponad ziemię i są otoczone dwurzędowo występującymi błonkowatymi osłonkami podstaw liści. Liście mogą opadać na zimę, pozostawiając na pseudobulwach pozostałości osłonek liściowych.
Liście:
Dorastają do 35 cm długości i 9 cm szerokości. Na każdym przyroście jest 3-5 jajowatych do eliptycznych lub podłużno-lancetowatych liści. Mogą być zaokrąglone lub ostro zakończone na szczycie, są podłużnie pofałdowane w kształcie wachlarza i zwężają się u dołu. Podstawa liści jest na krótkim odcinku złożona wzdłuż nerwu środkowego, tworząc krótką, wąską, podobną do szypułki łodyżkę liściową.
Kwiatostan:
Kwiatostan osiąga do 60 cm długości. Wyprostowany pęd kwiatowy o barwie zielonej jest nasycony purpurowo i wyrasta na szczycie najmłodszej dojrzałej pseudobulwy. Kwiaty występują na górnej części pędu kwiatowego, tworząc rzadką lub gęstą kiść. Każdy kwiat ma purpurową, mniej lub bardziej wyprostowaną szypułkowatą zalążnię o długości 1 cm.
Kwiaty:
Do 30 w kwiatostanie. Stosunkowo małe kwiaty, dorastające do 1,2 cm długości, mają rozpostarte zielonkawe płatki obu okółków, które mogą mieć purpurowe plamki. Warżka jest kasztanowo-purpurowa lub zielonkawo-purpurowa, a prętosłup jasnozielony z jasnozieloną pokrywą komory pyłkowej na szczycie. Podłużny płatek grzbietowy ma długość 0,5-0,7 cm przy 0,1-0,25 cm szerokości. Może być wyprostowany lub skręcony i może mieć brzegi zawinięte do tyłu. Nieco ukośnie rozpostarte podłużno-jajowate boczne płatki okółka zewnętrznego mają 0,4-0,6 cm długości, 0,2-0,35 cm szerokości i często są zawinięte pod warżką. Płatki okółka wewnętrznego mają 0,5-0,7 cm długości i 0,1 cm szerokości. Mają kształt wąskiej łyżeczki, a czasem nawet grubej nici. Wygięta, prawie okrągła warżka ma 0,3-0,6 cm długości i 0,25-0,45 cm szerokości. Jest nieco rozdwojona na końcu i przy podstawie ma parę zębatych wybrzuszeń. Prętosłup ma 0,3-0,5 cm długości, jest zakrzywiony i ma skrzydełka w pobliżu końca.
Tłumaczenie: Grażyna Siemińska |
